Het belang van taal en woorden in organisaties

Het verbaast me soms hoe belangrijk,  en vanzelfsprekend tegelijk, taal voor ons is. Het geeft ons de vrijheid om te uiten wat we willen zeggen en het zorgt ervoor dat ideeën en gevoelens expliciet kunnen worden gemaakt.

Nu ik echter een tijdje zelf aan het schrijven ben, merk ik ook hoe beperkend taal kan zijn. Het zorgt er namelijk voor dat je moeilijker outside the box kunt denken. Probeer maar eens een woord te bedenken dat niet bestaat. Dat is moeilijker dan je zou verwachten, toch? De meeste mensen proberen van een bestaand woord een nieuw woord te maken. En over het algemeen is dat ook de enige creativiteit die wordt gebezigd: we maken van één of meerdere woorden een nieuw woord. Hiermee verschuiven we onze grenzen (van de taal) een klein beetje en komen we als mensheid weer een klein stukje verder. Desalniettemin is het zo dat woorden niet eens echt een definitie geven. Het is voor iedereen anders. Dat zorgt steevast voor miscommunicatie.

Maar wat moeten we dan doen? Beelden werken m.i. veel beter om gevoelens en ideeën uit te drukken. Een beeld is namelijk nauwelijks in woorden te vatten. En het zorgt er juist ook voor dat je met elkaar het gesprek kunt voeren… in woorden… maar wel met een gezamenlijk startpunt. Daarom houden we ook zo ontzettend van metaforen. Ze helpen ons een complexe werkelijkheid te vatten in een enkel beeld.

Laten we daarom in het vervolg proberen eerst in beelden en metaforen te denken. Zo kunnen we onze ingewikkelde wereld weer iets eenvoudiger maken en hoeven we veel minder te lezen. En dat is ook niet verkeerd!

Read Full Post »

Sietse Zoekt: Solliciteren sucks!

Laat het maar een keer gezegd zijn. Niemand vindt solliciteren leuk. Het is een onnatuurlijke manier om er achter te komen of iemand geschikt is voor een bepaalde baan. Je sluit jezelf op in een klein hokje en vervolgens is het enkel van belang zo enthousiast mogelijk uit de hoek te komen. Maakt niet uit wat je zegt, zolang je het met een glimlach zegt. Het zegt absoluut niets over de werkelijke prestaties van de persoon in de baan zelf. In een enkel geval wordt er een case gebruikt om te testen hoe iemand er mee om zou gaan, maar dan is het nog steeds geen echte situatie. Neem een sollicitant mee naar de klant en laat hem/haar maar bewijzen hoe hij/zij het zou doen. Vind de klant prima en de sollicitant ook. Wordt hij/zij ook serieus genomen.

Maar ik moet wel zeggen dat solliciteren erg leerzaam is! Ik ben er in ieder geval achter gekomen dat een vaste baan mij niet gaat helpen meer energie uit mijn werk te halen, omdat ik inmiddels al heel goed weet wat ik wel/niet wil/kan. Als ik er echt voor wil zorgen dat ik ga doen wat ik wil doen, moet ik vooral niet te veel mensen om me heen hebben die het voortouw kunnen nemen, want dan laat ik het aan hun over. Nee, laat mij maar zelf in het diepe springen, dan komt het wel goed.

Misschien raad je het al: ik heb besloten voor mezelf te gaan beginnen. Zelfstandig organisatieadviseur. Nou ja, ik noem mezelf liever organiseeradviseur (ik adviseer over het organiseren, niet over de organisatie). Een spannende beslissing, maar het voelt ontzettend goed. Ik had eigenlijk alleen één praktisch bezwaar om het tot nu uit te stellen: waar haal ik mijn omzet vandaan? En zelfs dat kan mij niet meer weerhouden. Kan ik eindelijk al mijn ideeën in de praktijk brengen! Samen met andere vrijdenkers aan het vakgebied werken, zonder dat dat moet van de baas. Gewoon omdat we het zelf willen. Mooier wordt het niet, toch?

Ik had voor de titel “ik heb mijn droom gevonden” kunnen kiezen, maar ik vind het juist geinig om met een dergelijk prikkelende titel wat meer bezoekers te trekken en te zien of ze de echte boodschap er uit kunnen halen ;-)

Read Full Post »

De symboolpolitiek van het ambtenaar-eruit-gooien

Och, wat zijn we de afgelopen jaren toch druk bezig geweest met het ambtenaartje pesten. Aan de ene kant verzinnen we met elkaar steeds meer regeltjes om te handhaven en aan de andere kant vinden we ook dat de overheid een stapje terug moet doen. Het klinkt niet alleen tegenstrijdig, het is ook tegenstrijdig. Het is slim om te zeggen dat de burger teveel betaalt voor teveel ambtenaren, want daarmee ontvang je als politicus per definitie applaus. Niet terecht, maar daar lijken de meeste politici zich niet druk om te maken.

Dat is m.i. ook het verschil tussen links en rechts in het politieke spectrum: links gaat om gelijk hebben, rechts gaat om gelijk krijgen. En die houden elkaar gelukkig vaak in balans. Het gekke is alleen wel dat bij dit soort symboolpolitiek zelfs links vaak gelijk wil krijgen. Iedereen wil dat er minder ambtenaren komen. En liever vandaag dan morgen.

Maar waar maken we ons echt druk om? Het gaat eigenlijk om twee stromingen: De provincies aan de ene kant en de overige ambtenaren aan de andere kant. Iedereen lijkt het er over eens dat de provincies moeten worden opgeheven, maar als buitenstaander is dat makkelijk praten.

Een overzichtje van het aantal ambtenaren per sector:

Het aantal werknemers per sector:

Onderwijs en wetenschappen	512.000
Gemeenten	177.000
Rijk	124.000
Defensie	69.000
Politie	65.000
Provincies	13.000
Waterschappen	10.000
Rechterlijke macht	4.000

Het kan aan mij liggen, maar volgens mij is de grote winst niet bij de provincies te halen als er zowel bij de gemeenten als bij het Rijk meer dan tien keer zoveel mensen werken. Wellicht kan er worden nagedacht over het verlichten van de bestuurlijke druk van provincies, maar de uitvoerende taken zijn lastig ergens anders neer te leggen. Bovendien houden de provincies de gemeeenten en het Rijk in evenwicht.

Daarnaast gaat het om het aantal ambtenaren in het algemeen. Binnen een paar jaar worden hemel en aarde bewogen om opnieuw te kijken waar de tienduizenden ambtenaren er uit moeten. Dit wordt al jaren gezegd, maar tot nu toe komt er weinig van terecht. Als het Rijk zelf de spelregels maakt, zullen ze tenslotte niet in hun eigen vingers snijden. Daarnaast is het zo dat de oudere werknemers niet mogen worden ontslagen, waardoor juist de jongeren (first in, first out) het veld moeten ruimen.

Het gaat er om dat er enkel wordt gekeken naar de dichtstbij zijnde verkiezingen en de stemmen die kunnen worden getrokken. Als er iets verder zou worden gekeken zouden de meeste politieke partijen zich realiseren dat die mensen vanzelf met natuurlijk verloop vertrekken. Ze gaan namelijk met pensioen! En dat duurt niet lang meer en het kost ons verder niets (op de pensioenkosten na)! Wat een prachtig idee.

Het zou veel mooier zijn als het geld dat nu wordt uitgetrokken om te bezuinigen wordt gebruikt voor kennisoverdracht van de mensen die straks met pensioen gaan. Dat levert ook een betere werksfeer op. Daarnaast kan het geld beter worden gebruikt om een overheid neer te zetten die straks nog steeds bestendig is. Een overheid die ook kan voortleven zonder de mensen die er al 30 jaar werken en optimaal kan dienen voor ons als burger.

En nu gaan we afwachten of ik niet alleen gelijk heb, maar ook gelijk ga krijgen!

Read Full Post »

Zijn de jongste generaties wel zo zelfverzekerd?

De jongste generaties worden er vaak van beticht ontzettend zelfverzekerd te zijn. Ten opzichte van de oudere generaties zouden de jongeren van nu zich niets meer wijs laten maken en trekken ze hun eigen plan.

Dat ze zelfverzekerd zijn is zeker waar, maar het is de vraag of dat komt door zelfbewustzijn of door arrogantie. Ik zie namelijk vrij veel jongeren die denken dat ze precies weten wat ze willen, maar dat is voornamelijk schijn, uiterlijkheden. “Wat ik wil is een iPhone, Bjorn Borg boxers en Ugg laarzen. Ik wil snel een eigen huis, een mooie auto, een big-ass TV, een eigen zwembad en drie keer per jaar op vakantie.” Herkenbaar? Ik denk het wel…

Deze jongeren weten helemaal niet wat ze willen, de buitenwereld wil dit van de jongeren. Het zijn extrinsieke motivatoren, meer niet. Als je aan de gemiddelde jongere vraagt wat hij/zij zou doen als hij/zij een miljoen zou hebben, komt er niet veel meer uit dan “Een wereldreis maken, liefst naar Australië.” Er komt heel misschien een vlammend betoog over een eigen bedrijf, maar waarschijnlijk wel in de mode, binnenhuisarchitectuur of iets anders dat met uiterlijk te maken heeft. Het is ook niet voor niets dat de meeste jongeren nu artiest willen worden. Ze willen beroemd zijn, niet omdat ze echt iets willen bereiken, maar gewoon om te kunnen zeggen dat je beroemd bent.

Wellicht een wat cynisch verhaal, maar het is niet verkeerd als er ook een keer tegenwicht komt tegen de almaar ophemelende preken over de jongere generaties. We moeten er wel voor zorgen dat ze er achter komen wat ze écht willen. Kunnen we daar a.u.b. iets meer bij stilstaan? Laat die jongeren even over zichzelf nadenken, buiten het kapitalistische systeem om. Laat ze ervaren waar het echt om draait.

Meer inspiratie? Blood, Sweat and Luxuries: een programma over jongeren die de oorsprong van hun luxe artikelen gaan ontdekken. Er zijn een aantal jongeren die verschrikkelijk verwend waren, maar als een totaal ander persoon terug komen. Helaas zijn er ook een aantal bij waar dat niet voor geldt ;-)

Read Full Post »

Waarom we kantoren niet zo erg vinden

Ik vraag me wel eens af hoe ooit de kantoren zijn verzonnen. Hoe heeft het kunnen gebeuren dat er hele dorpen, steden zelfs, uit de grond worden gestampt met één enkel doel: tussen 9 en 5 activiteit ondernemen. ’s Avonds is het er leeg, je kunt er een bom afsteken. De beveiligers zullen het alleen niet zo op prijs stellen…

Daarnaast zijn kantorenparken de meest troosteloze plekken op aarde. Alles is vierkant, vaak van beton en bouwkundigen hebben de overhand gehad boven architecten. Een normaal mens zou deze plek niet zelfstandig uitkiezen om een groot deel van zijn/haar leven te vertoeven. En toch laten we ons vijf dagen per week opsluiten in deze gevangenis. Ja, een gevangenis, laat het maar eens gezegd worden. Maar waarom?

De belangrijkste reden is volgens mij dat we van jongs af aan in gevangenissen worden opgesloten. Op het moment dat we eindelijk de skills voldoende hebben ontwikkeld om te kunnen lopen, rennen en huppelen, worden we achter een schoolbankje geplaatst om vervolgens de rest van onze jeugd stil te moeten zitten en luisteren.

Wanneer we uit onze schoolbankjes worden gebroken, zijn we niet meer anders gewend. Dus wat kiezen mensen vervolgens? Iets wat het meeste lijkt op het leven daarvoor. “Je moet doen waar je goed in bent.” En inmiddels zijn we allemaal erg goed geworden in stilzitten, luisteren en doen wat er van je wordt gevraagd! Een kantoorbaan is een logisch gevolg. We weten nu eenmaal niet beter!

De leukste herinneringen van school kwamen toch vooral van de uitstapjes buiten school? Toch? En ook nu we aan het werk zijn, vinden we het heerlijk om de hei op te gaan of een training te volgen in een bosrijke omgeving? Waarom kunnen we dat niet altijd doen? Sommige mensen beginnen al door te krijgen wat kantoren met ons doen. Twee voorbeelden:

• ‘Handenarbeid maakt gelukkiger dan kantoorbaan’
• ‘Kantoorbaan slecht voor je gezondheid

Het zou toch mooi zijn als het werkende leven iets meer gaat lijken op het normale leven. Alhoewel, sommige mensen houden dat ook liever gescheiden.

Read Full Post »

Fail: Belastingdienst Toeslagen

Oeioeioei, dit is me er weer eentje… Ik dacht dat ik de enige was die tussen wal en schip was gevallen, maar nee. Massa’s mensen schijnen er mee te maken hebben: de afdeling toeslagen van de Belastingdienst. Er zijn heel veel mensen die gebruik maken van de huurtoeslag, zorgtoeslag en welke toeslagen er nog meer mogen zijn. Prima, moeten we vooral mee doorgaan…

Ik heb een aantal jaren geleden (toen ik nog geen werk had) gebruik gemaakt van bovenstaande toeslagen en ging er van uit dat deze vanzelf zouden stoppen, op het moment dat mijn salaris boven de kritieke grens zou uitkomen. Helaas, dat was te makkelijk gedacht. Ik kreeg gewoon de zorgtoeslag en huurtoeslag (van mijn vorige woning!) overgemaakt en kon deze een jaar later weer terug betalen.

Toen ben ik gebruik gaan maken van de formulieren die de B-dienst op de website heeft gezet. Keurig ingevuld, opgestuurd, nooit meer iets van gehoord… Na een jaar mocht ik weer alles terug betalen. Nog een keer de formulieren opgestuurd, nog altijd geen gehoor.

Het is nog steeds niet opgelost en ik ben niet de enige. Ik ken veel mensen die hier last van hebben! Echt heel veel mensen. Ik krijg nog altijd huurtoeslag voor een woning waar ik al ruim vier jaar niet meer woon, en waar waarschijnlijk in de tussentijd al drie anderen hebben gewoon die ook nog altijd huurtoeslag krijgen.

Wat ze wél kunnen is ieder jaar op tijd de factuur sturen om het terug te betalen. Sterker nog: daar maken ze een waar brievenfestijn van: een eerste brief waarin het bedrag wordt aangekondigd. Een tweede brief met de acceptgiro. En als klap op de vuurpijl een brief met de betalingsmogelijkheden. Doe dat gewoon allemaal in één brief!!! En zorg er nu maar voor dat de basisadministratie op orde is.

Wellicht is het een slim masterplan om de economie draaiende te houden. Je krijgt tenslotte een krediet van één jaar met 0% rente. Maar ik heb zo’n vermoeden dat het gewoon zo’n grote puinhoop is bij de administratie dat er inmiddels al slachtoffers zijn gevallen tussen de metershoge stapels formulieren. Het mag duidelijk zijn dat dit gewoon een gigantische fail is, nietwaar?

Read Full Post »

Het beoordelingsgesprek komt er weer aan!

“Oeioeioei! Wat heb ik in hemelsnaam allemaal gedaan afgelopen jaar? Wat waren mijn doelen ook al weer? En wat stond er ook al weer in mijn POP? Wat waren mijn eigen goede voornemens ook al weer.

O ja, ik weet het weer. Ik zou meer tijd voor mezelf nemen en meer aan de lange termijn gaan werken. Heb ik dat gedaan? Nou, een klein beetje. Ik heb wel die ene cursus gedaan… Maar dat was meer omdat mijn baas dat voorstelde. Ik was eigenlijk veel te druk met mijn werk. En die cursus kwam er ook nog eens bij! Zonder dat mijn doelen werden bijgesteld… Aan het begin van het jaar waren het allemaal zo’n mooie woorden en het gekke is dat ik het ook nog geloofde van mezelf! Ik dacht echt dat ik de doelen zou gaan halen, maar wie kan dat nu verwachten in deze economische tijden. Het waren eigenlijk ontzettend onrealistische doelen. En mijn baas heeft me niets eens geremd in mijn eigen ambitie.

Dat is het! Dat moet ik zeggen! Het is de economie die er voor heeft gezorgd dat ik mijn doelen niet heb kunnen halen. En ik heb de lat ook gewoon te hoog gelegd. Andere collega’s hebben de lat veel minder hoog gelegd, terwijl zij er net zover vandaan blijven. Eigenlijk heb ik het dan ontzettend goed gedaan. Het is natuurlijk ook een kwestie van wisselwerking tussen werknemer en werkgever. Het is een commitment van beide kanten. Dus als het niet wordt gehaald mogen beide partijen zich achter te oren krabben. Dat is een mooie gedachte om achter de hand te houden, voor het geval ze me echt ergens van gaan beschuldigen. Want dat kan ik net zo goed!

Nou, nog een kwartiertje tot het beoordelingsgesprek. Oh, daar istie al! Ik ben benieuwd hoe het zal lopen. Ik heb in ieder geval mijn werk gedaan, ik heb niets te verbergen!”

___________________________________________________

We kunnen ons allemaal voorstellen hoe deze persoon zich voelt. We hebben allemaal wel eens de spanning meegemaakt van het beoordelingsgesprek. En we hebben vast ook allemaal wel eens een beoordelingsgesprek meegemaakt waar we diep van binnen niet zo tevreden over waren. Ik heb wel eens vervelende beoordelingsgesprekken meegemaakt. Ik dacht echt dat ik het goed voor elkaar had. Ik was zo ontzettend gegroeid, ik had zoveel geleerd en ik had beter gepresteerd dat mijn peers. Dat moet toch een gloedvol betoog opleveren, zou je denken. Helaas, het ging weer over dezelfde punten als de vorige keer. Daar moest ik “toch echt nog in groeien”. En het hele gesprek ging het over mijn minder sterke punten, mijn uitdagingen, mijn leerpunten. En niet over mijn talenten, mijn sterke punten en waar ik zoal in vooruit was gegaan.

En ik denk dat we dat ook allemaal herkennen.Van tevoren hebben we hoge verwachtingen van een beoordeling, maar tijdens het gesprek komen we bedrogen uit. De manager heeft al lang zijn/haar verhaal klaar, terwijl jij alleen nog maar toehoorder bent. Ze kunnen het net zo goed opnemen op film en naar je toe mailen. Op de één of andere manier ben ik ook de enige die zich daar niet tevreden mee voelt. Een gesprek wordt gevoerd door twee personen en je kunt dan ook wel enigszins een gesprek verwachten. Anders is het gewoon een mededeling, toch? Dan moet je het geen beoordelingsGESPREK noemen, maar gewoon een beoordeling.

Op Nu.nl staat een bericht dat 3 op de tien werknemers ontevreden is over het beoordelingsgesprek. Dat betekent dat 70% er wel tevreden over is! En daar geloof ik niks van. De meeste mensen weten niet beter: “Zo gaat dat nu eenmaal…” En daar kunnen we ons toch niet bij neerleggen?!

Zijn er bedrijven waar tijdens de beoordeling écht een gesprek wordt gevoerd? En waar je dan vooral kijkt naar de sterke punten? Daar zou ik graag willen werken!

Read Full Post »