Het is vaak vreemd om te merken dat onze hele maatschappij is gebaseerd op ratio. De wetenschap is leidend en op onze scholen wordt voor 99% aandacht besteed aan de cognitieve aspecten van leren. Ik kan me een interview herinneren met Remco Claassen: “op school leer je van alles, behalve wie je zelf bent.” En daar zit een ontzettende kern van waarheid in. Pas als je op de universiteit komt, wordt er van je gevraagd om zelf na te denken (nog steeds cognitief!). Daarnaast leer je jezelf kennen door op jezelf te gaan wonen, maar dat moet je nog altijd helemaal zelf doen.
Het rationele aspect druist ook volledig in tegen de steeds socialer wordende maatschappij. Tijdens IQ testen wordt onderscheid gemaakt tussen het performale en het verbale deel, tussen de cijfers en de taal (kort door de bocht). Wat blijkt: kinderen ontwikkelen zich steeds minder performaal en steeds meer verbaal. Je hoeft ook niet meer te kunnen rekenen, dat doet de computer voor je. Er wordt bij kinderen vooral een groot beroep gedaan op de sociale vaardigheden (maar nog steeds niet in de les). We proberen eigenlijk specialisten op te leiden, maar weten diep van binnen dat er steeds meer generalisten komen.
En dat zorgt voor een clash tussen oud en nieuw denken. Waar de jongere generatie behoefte heeft aan persoonlijke ontwikkeling, worden zij nog altijd in het rationele geduwd. Het gaat om de kennis! Kennis is macht! Maar niet lang meer. Door internet is kennis onderhevig aan hyperinflatie. In de toekomst gaat het er niet meer om welke kennis je hebt, maar veel meer hoe je die toepast. En daarvoor zijn de vaardigheden, maar vooral persoonlijkheid (attitude/houding) nodig. Het gaat er niet meer om wat je kunt, maar om wie je bent!
Ik zou het persoonlijk mooi vinden als hier meer aandacht voor komt. En niet alleen op scholen, maar ook bij recruiters. Je moet niet alleen kijken naar het verleden (hoeveel werkervaring), maar vooral naar potentie. Kan deze persoon zich ontwikkelen tot een geweldige […]? En voor ontwikkeling, moet je niet alleen kijken naar kennis, maar vooral naar de mens achter de kennis. Want je hebt persoonlijkheid nodig om het echt ver te brengen!